De KunstRAI was een vertoning. Ik kijk er de plattegrond zorgvuldig op na en bestudeer de namen van de deelnemers. Was het werkelijk zoveel minder dan andere jaren? Ja. In vergelijking met eerdere jaren, of met de Art Rotterdam in de Van Nelle Fabriek, of met de RAW Art was het een saaie en lege beurs. Ik loop rond omdat het traditie is, al bijna dertig jaar lang. De eerste Art Amsterdam in 1984 heb ik waarschijnlijk niet meegemaakt, maar ik kan me de tijd dat deze beurs in de Beurs van Berlage werd gehouden nog goed herinneren. Vervolgens was ik er regelmatig bij, in voor en tegenspoed, om vriend en vijand te ontmoeten. Nu mis ik galeries.
Waar is Gert Hofland, waar is Upstream, waar is Diana Stigter? En zo kan je nog wel een tijdje doorgaan. Het is duidelijk dat de ‘jonge’ galeries, die volgens een onderzoek van de galerievereniging verdwenen zijn, misschien eigenlijk gewoon niet mee willen doen. Het NRC dat nogal veel aandacht aan dit onderzoek besteedde is wel op de beurs. Jonge jongens en meiden doen een poging om kranten te verkopen aan oude kunstenaars, curatoren, verzamelaars, kortom mensen zoals ik.

Ik heb me voorgenomen om geen zure stukken meer te schrijven, maar in dit geval is de situatie wel bijzonder wrang. Natuurlijk zijn er hier en daar wel wat kunstenaars die door de beugel kunnen. Ik ontmoet meerdere dierbare vrienden, maar waar zijn mijn vijanden? Het contrast met het elan van de verschillende tentoonstellingen die ik de afgelopen maand bezocht is te groot. Ik drink wijn die veel te duur is, eerst vier euro kost, dan vier euro twintig, omdat de RAI dat zo wou, zegt een oestermeisje. Dan kijk ik naar de poster van Anton Beke: Benno Premsela als de dood van Pierlala, de enige die ik bewaard heb en me zeer dierbaar is. Dan, helemaal tegen het einde van de opening hoor ik plotseling een geluid. Er wordt getrommeld. Twee keer Han Bennink deze maand, eerst bij een lezing in het Stedelijk Museum vanwege het jubileum van het Amsterdams Grafisch Atelier (AGA) – waar Bennink ooit directeur was. Nu hier in een van de galeries. Als hij klaar is met zijn prettig wilde en muzikale gebaren, wijst hij naar een kartonnen doos: Mijn L.P.’s, zegt hij, voor € 15,-.

Tevreden met mijn aanschaf wandel ik in een enorme hoosbui terug naar huis. Mijmerend onder mijn paraplu bekijk ik het Amsterdam Zuid van mijn jeugdjaren. De vreemde grote huizen langs het Beatrix park. Er is een nieuw huis bijgebouwd dat uitziet als een enorm namaak chalet of ander sprookjeshuis op een veel te klein lapje grond. En ik vraag me af hoe we kitsch onderscheiden. Meestal omdat het zich als restproduct toont van echte objecten, denk ik, het is een kopie, een residu van échte kunst en échte gebouwen, zoals de vrijzinnig protestantse kerk. Ik kijk langs de enorme bakstenen gevel naar omhoog en zie de groen uitgeslagen koperen letters. Dan langs de grote huizen van de Reinier Vinkeleskade, waar ik me voor het eerste bewust werd van de overeenkomsten tussen de huizen daar en de maquette van een Rietveldhuis in het Stedelijk Museum. Ik realiseer me hoeveel details je als kind over het hoofd ziet. Ik heb nooit gezien hoe groot die huizen waren, hoe enorm en massief het geveloppervlak van de kerk. Het was er gewoon. Maar ik zag wel de dikke hoofden van de beelden van het witte Rijksverzekeringsgebouw op de hoek van de Apololaan. Waarom heeft het ene grote beeld en tweede veel kleiner beeld van een vrouwtje in zijn hand? Dat weet ik nog steeds niet.

KunstRAI 4 juni t/m 9 juni 2014 in de Amstelhal (het gebouw naast de ingang van het Beatrixpark) in Amsterdam